مقدمه
امروزه همگی از آسیبهایی که بشر به زمین وارد کرده است مطلع هستند. تولید گسترده پلاستیک ها وپلی استایرن ها نه تنها باعث آلوده شدن منابع محدود نفتی میباشد، بلکه به انتشار فزاینده گاز دی اکسید کربن به اتمسفر و گرم شدن کره زمین که به نوبه خود به وقوع بلایای طبیعی مانند خشکسالی، سیل و تغییر الگوهای نامنظم اقلیمی می انجامد نیز منجر می شود. شاید طوفانهای اخیر نتواند ضرر چندانی به ما وارد کند، ولیکن عواملی چون خشکسالی قطعا تبعات بیشماری را برای کشور به دنبال خواهد داشت.
روشهای بیشماری برای مقابله با آلودگی ناشی از افزایش انتشار گاز دی اکسید کربن در جو شناسایی شده است. یکی از راه های موجود کمک به کاهش تولید و دفع پلاستیک است. دولت جمهوری اسلامی ایران امروزه برنامههایی را به جهت تشویق برای بازیافت و کاهش استفاده از کیسههای پلاستیکی و جایگزینی آن با کیسه های تجزیه پذیر طراحی کرده است. جایگزین کردن ظروف یک بار مصرف گیاهی با ظروف پلاستیکی راهکار دیگری جهت جلوگیری از آلودگی های محیط زیستی می باشد.
تجزیه
تجزیه فرآیندی است که به موجب آن مولکول های بزرگ به مولکول ها یا قطعات کوچکتر شکسته می شوند. معمولا اکسیژن با مولکولهای کوچکتر آمیخته می شود. به طور معمول، نوارهای مستحکم و سخت پلاستیکی، در برابر تخریب اکسایشی ضعیف و شکننده می شوند چراکه مولکولهای تشکیل دهنده این نوارها به مرور کوچکتر می شوند. این فرآیند تجزیه می تواند در اثر گرما یا قرار گرفتن در معرض نور UV باشد و توسط فشار فیزیکی افزایش یابد. در هر صورت تمامی پلاستیکهای طبیعی قابل تجزیه هستند و لیکن زمان بسیار زیادی برای این کار لازم است. به طور معمول بیش از ۵۰۰ سال این فرآیند به درازا میانجامد. لیکن ظروف زیست تخریب پذیر در طبیعت پس از شش ماه تجزیه می گردد.
زیست تخریب پذیر
تجزیه بیولوژیکی پروسهای است که طی آن میکروارگانیسم ها مواد را تبدیل به زیست توده، دی اکسید کربن و آب میکند. بدین معنی که مواد، برای تغذیه میکروارگانیسم ها بکار می رود. بدین منظور از پیشوند "زیست" قبل از واژه "تخریب پذیر" استفاده می شود. ماده غیر نفتی موجود در طبیعت، ماده اصلی میباشد که معمولا از گیاه یا منابع حیوانی ساخته شده است. به عنوان نمونه مواد زیست تخریب پذیر شامل کاغذ، سبزیجات و برخی فرمهای پلاستیک که از موادی چون نشاسته ذرت تشکیل شده است، می باشند. این میکروارگانیسم ها به روند تجزیه سرعت میبخشند که بطور معمول از یک روز تا یک سال این پروسه ممکن است به درازا بیانجامد.
بعد از مدتی اگر این محصولات در محلهای دفن زباله / کمپوست مدفون شوند "ناپدید" خواهند شد و هیچ گونه ماده سمی از آنها باقی نخواهد ماند. هرچند آنها در خاک خیلی عمیق، جایی که اکسیژن کافی برای تجزیه وجود ندارد، نباید مدفون شوند. اگر محلهای دفن زباله، بدون اکسیژن (شرایط بی هوازی) باشد، گاز متان، یکی از گازهای گلخانهای که پتانسیل گرمایش جهانی آن بیش از ٨٦ برابر گاز دی اکسید کربن میباشد، تشکیل شده و ممکن است که باعث آسیب بیشتری به محیط زیست بزند.
سوزاندن این مواد می تواند میزان گاز کربن منتشر شده را از طریق دی اکسید کربن ذخیره شده در طول چرخه زندگی آنها را جبران کند. به عبارت دیگر آنها «کربن خنثی» یا «کربن صفر» هستند و در مجموع بار کربن را کاهش می دهند.
کربن خنثی
کربن خنثی به میزان دی اکسید کربن خالص منتشر شده در اتمسفر هنگام سوزاندن مواد اطلاق می شود. سوزاندن این مواد می تواند میزان گاز کربن منتشر شده را از طریق دی اکسید کربن ذخیره شده در طول چرخه زندگی آنها را جبران کند. به عبارت دیگر آنها «کربن خنثی» یا «کربن صفر» هستند و در مجموع بار کربن را کاهش می دهند.
پلاستیکهای زیستی ساخته شده از مواد خام طبیعی به ویژه نشاسته ذرت، کربن خنثی هستند. این بدین معنی است که مقدار دی اکسید کربنی که در حین سوزاندن آزاد می شود، ۶۸% از پلاستیکهای معمولی کمتر میباشد.
در اینجا یک مثال برای درک کربن خنثی آورده می شود. یک گیاه ذرت در طول رشد خود دی اکسید کربن از اتمسفر جذب میکند. یک واحد دی اکسید کربن در این ذرت "ذخیره" می شود. این ذرت، همراه با یک واحد از دی اکسید کربن، به ظروف زیست تخریب پذیر از جنس نشاسته ذرت تبدیل می شود. هنگامی که این ظروف سوزانده می شود همان یک واحد از دی اکسید کربن به اتمسفر آزاد می شود. بنابراین مقدار خالص دی اکسید کربن در جو افزایش نیافته است. علاوه بر این، هیچ گاز سمی در حین سوختن وارد اتمسفر نشده و خاکستر تولید شده نیز غیر سمی می باشد. همچنین وقتی که در محلهای دفن زباله و دریا دور ریخته می شوند ، باعث آلودگی آب و زمین نیز نمیشود. این در حالی است که پلاستیک ها به هنگام احتراق دی اکسید کربن جدیدی وارد اتمسفر می کنند که خود باعث افزایش گاز گلخانهای می شود.
.